افزایش قیمت برنج داخلی و کاهش قدرت خرید مصرف کننده - وبلاگ نیک دل

به گزارش وبلاگ نیک دل، برنامه پرسشگر شبکه آموزش شب گذشته با حضور متولیان و سیاست گذاران حوزه کشاورزی و برنج، دلایل مسائل بازار برنج بعلاوه انباشت برنج داخلی و آمارهای مربوط به حوزه فراوری برنج ، مقدار احتیاج کشور و واردات را مورد آنالیز قرار داد.

بهزاد محمودی، نایب رئیس شورای مرکزی مجمع ملی کشاورزان، در این برنامه با اشاره به مسائل حوزه فراوری برنج گفت: اگر الگوی کشت را تغییر بدهیم با همین اندازه آبی که امروز مصرف می گردد، می توانیم به خودکفایی در فراوری برنج نزدیک شویم. البته من مخالفت واردات نیستم و معتقدم نباید بازار را رها کنیم. مشکل اینجاست که یارانه و ارز ترجیحی سم برداشته شده، دولت در توزیع کود خوب عمل نمی نماید و کشاورز دچار مسائل زیادی است.

وی در بخش دیگری گفت: آقایانی که مدعی فعالیت در حوزه فراورینمایندگان هستند، با عنوان انجمن فراورینمایندگان برنج دارند برای ما تصمیم می گیرند و نرخ گذاری می نمایند. باید ببینیم در سال 1400 چه کسانی برنج را گران کردند؟ دوستانی وارد شدند، آمدند برنج را با قیمت گران خریدند و بعد قیمت را بردند بالا. وزارت جهاد کشاورزی هم در این اتفاقات بازی خورد. کسانی که خودشان واردنماینده بودند، وارد کشت قراردادی شدند. اینها در بخش خصوصی فعال هستند اما می بینیم در سراسر کشور تبلیغ می نمایند که برنج را مقرون به صرفه تر از سال قبل می فروشیم، خب اگر می توانستید چرا سال قبل این کار را نکردید؟

آدرس غلط به مردم ندهیم

کریم اخوان، رئیس انجمن واردنمایندگان برنج ایران، دیگر میهمان این برنامه در تشریح اهداف و مسئولیت این انجمن گفت: انجمن واردنمایندگان برنج که از سال 1392 زیر نظر اتاق بازرگانی ایران تشکیل شده، بیش از 80 عضو دارد و سه وظیفه ذاتی را دنبال می نماید. اول تامین کسری برنج مورد احتیاج کشور، یاری به امنیت غذایی کشور و سوم کوشش در مسیر تنظیم بازار برنج. این وظیفه ذاتی و کوشش ما در مسیر تامین دومین کالای اساسی کشور است. حقیقت این است که دهک های پایین جامعه در پی خرید برنج مقرون به صرفه هستند. دو سال پیش با تورم و افزایش قیمت برنج مصرف نان، ماکارونی و برنج خارجی افزایش پیدا کرد.

وی در بخش دیگری گفت: اینکه بگوییم یک میلیون و هفتصد هزار تن واردات مازاد بوده نادرست است. احتیاج کشور چیزی در حدود یک میلیون و چهارصد هزار تن واردات است. بر این اساس هرچه بیش از این احتیاج وارد گردد مازاد است و وقتی واردات سال گذشته 1/7 میلیون تن بوده پس کل واردات مازاد نیست و این عبارت اشتباه است. به طور کلی ما که احتیاج نداریم برویم برنج بیاوریم اگر کشور احتیاج نداشته باشد، و بعد از 4 یا 5 ماه هم پول هایمان یا ارزمان را دریافت کنیم. علت واردات احتیاج کشور است و علت انباشت برنج حاصل قیمت بالا در سال 1401 است که طبیعتا تقاضا کم می گردد. در این شرایط فراوری هم دچار آسیب می گردد. آنچه مسلم است؛ هم هزینه های فراوری بالا رفته و هم هزینه های خود کشاورز و اینها روی قیمت برنج داخلی تاثیرگذار بوده است.

اخوان در بخش دیگری گفت:اگر میانگین بگیریم تقریبا در سال دو میلیون تن فراوری داریم. از سویی رئیس موسسه تحقیقات آب و خاک، اسدی رحمانی اخیرا اعلام نموده برای خودکفایی در فراوری برج مشکل محدودیت منابع آب و حتی خاک داریم. بر این اساس فاصله فراوری و اندازه مصرف را باید با واردات تامین کنیم. ما ایرانی هستیم و دوست داریم برنج ایرانی آنقدر قوت بگیرد که اصلا صادرات کنیم اما الان همه در مورد وجود کسری برنج توافق داریم که مجبور به واردات هستیم تا تامین کسری بازار و امنیت غذایی را فراهم کنیم. آن کسی که علاقمند به خرید برنج ایرانی است، به علت افزایش قیمت مجبور است به سراغ برنج خارجی برود. نباید به مردم آدرس غلط بدهیم. علت عدم فروش برنج گرانی سال 1401 بود و ما وظیفه داریم تعادل بین قیمت و احتیاج مصرف نماینده ایجاد کنیم. اقتصاد دستوری نیست. الان یک موضوعی مطرح شده که در مقابل خرید برنج ایرانی می توانید برنج خارجی وارد کنید، هرچند هنوز قانون نشده اما اصلا تجارت این دو بخش از هم جداست و اقتصاد دستوری نتیجه ای ندارد. می خواهند این دو تجارت را با هم گره بزنند که باعث رانت و فاکتور فروشی می گردد و طرح مطلوبی نیست. طبیعتا وقتی تعادل در بازار ایجاد گردد مصرف نماینده و فراوری نماینده هر دو منتفع می شوند. امیدوارم مسئولین سیاستی را در نظر بگیرند که به سود هر دو طرف باشد چرا که گرانی نه به نفع فراوری نماینده است و نه به نفع مصرف نماینده.

وظیفه دولت در حمایت از فراوری نماینده و مصرف نماینده

در ادامه منصورعلی زارعی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی نیز به عنوان میهمان تلفنی در این برنامه گفت: ما در کشور حدود 600 هزار هکتار زمین کاشت برنج داریم و میانگین برداشت حدود 3/5 تا 4 تن است و اندازه فراوری ما حدود 2 تا 2/200 میلیون تن بسته به شرایط کشور در هر سال است. حدود یک میلیون تن هم وارد می کردیم. این یک میلیون تن همیشه در سال های پیاپی ثابت بود همچنان که فراوری هم تقریبا ثابت بود. میانگین سطح برداشت ما پایین و به همین علت هزینه فراوری بالاست. به همین علت برنجی که وارد می کنیم مقرون به صرفه تر از برنج فراوریی ماست. دولت موظف است به احتیاجهای مصرف نماینده و فراوری نماینده نگاه کند. حقیقت این است که نگاه به خودکفایی در حوزه برنج در وزارت کشاورزی نداریم. ما احتیاج به این اندازه برنج وارداتی در امسال نداشتیم. دولت وظیفه داشت تا زمانی که برنج در اختیار کشاورزان هست بازار را تنظیم کند.

وی اضافه نمود: برنجی که به قیمت 50 تا 60 هزار تومان از کشاورز خریده می گردد، دست سوداگران افتاده و از سوی دیگر در انبار کشاور می ماند. در این سال ها روی افزایش بهره وری و بالا بردن کیفیت برنج داخلی خودمان کار ننموده ایم. ما باید کوشش کنیم تا هزینه فراوری را پایین بیاوریم و بعلاوه بتوانیم اندازه برداشت را افزایش بدهیم. متاسفانه یک دهه است درجا می زنیم و نتوانستیم به اهدافمان دست یابیم. دولت وظیفه دارد تعادلی ایجاد کند که هم به مصرف نماینده فشاری وارد نگردد و هم برنج در انبار کشاورز باقی نماند. بیش از یک میلیون برنج کار در کشور داریم اما نظام صنفی کشاورزی نداریم و فراوری نماینده در این شرایط ضرر می نماید.