چرا در آغوش گرفتن و نوازش احساس خوبی دارد؟ - وبلاگ نیک دل

به گزارش وبلاگ نیک دل، در آغوش گرفتن یا گرفته شدن، گرفتن دستان به وسیله کسی و نوازش شدن به ما حس خوبی می دهد که نوعی تقویت روحی است و برای بهزیستی عاطفی و رشد سالم مهم است. اما تا به حال تعیین نبود که چرا ما از این نوع لمس شدن لذت می بریم.

دانشمندان آن مدار مغزی یا مسیر عصبی را که احساسات لمس دلپذیر را منتقل می نماید، کشف کردند.

به گزارش دیلی میل؛ در آغوش گرفتن یا گرفته شدن، گرفتن دستان به وسیله کسی و نوازش شدن به ما حس خوبی می دهد که نوعی تقویت روحی است و برای بهزیستی عاطفی و رشد سالم مهم است. اما تا به حال معین نبود که چرا ما از این نوع لمس شدن لذت می بریم.

اکنون محققان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس یک مدار عصبی را شناسایی نموده اند که حس مشهور به لمس دلپذیر را از پوست به مغز منتقل می نماید.

آن ها می گویند کشف این مدار در موش ها ممکن است به دانشمندان یاری کند تا اختلالاتی را که با اجتناب از لمس و اختلال در رشد اجتماعی در انسان از جمله اختلال طیف اوتیسم شناخته می شوند، درک و درمان نمایند.

دکتر ژو-فنگ چن، مدیر مرکز مطالعه خارش و اختلالات حسی در دانشگاه واشنگتن که این مطالعه را رهبری کرد، گفت: حس لمس خوشایند در همه پستانداران بسیار مهم است. یکی از راه های اصلی پرورش نوزادان به وسیله لمس است. گرفتن دست یک فرد در حال مرگ یک نیروی بسیار قدرتمند و آرامش بخش است. حیوانات یکدیگر را نوازش می نمایند. مردم یکدیگر را در آغوش می گیرند و با هم به گرمی دست می دهند. ماساژ درمانی درد و استرس را کاهش می دهد و می تواند برای بیماران مبتلا به اختلالات روانپزشکی مفید باشد.

وی اضافه کرد: ما در آزمایش های خود روی موش ها، یک نوروپپتید کلیدی و یک مسیر عصبی را شناسایی نموده ایم که به این حس اختصاص دارد.

محققان علاوه بر این مدار عصبی، یک نوروپپتید -یک پیغام رسان شیمیایی که سیگنال ها را بین سلول های عصبی حمل می نماید- کشف کردند که حس لمس دلپذیر را منتقل می نماید.

محققان دریافتند که وقتی موش هایی را بدون این نوروپپتید موسوم به پروکین کتیسین 2 (PROK2) پرورش دادند، نمی توانستند سیگنال های لمسی خوشایند را حس نمایند، اما به واکنش طبیعی به خارش و سایر محرک ها ادامه دادند.

چن می گوید: اکنون که می دانیم کدام نوروپپتید و گیرنده فقط حس لمس خوشایند را منتقل می نماید، ممکن است بتوانیم سیگنال های لمس دلپذیر را بدون تداخل با مدار های دیگر تقویت کنیم.

وی اضافه کرد: این بسیار مهم است، زیرا لمس دلپذیر، چندین هورمون را در مغز تقویت می نماید که برای تعاملات اجتماعی و سلامت روان ضروری هستند.

محققان این مطالعه کشف کردند که موش هایی که بدون PROK2 مهندسی شده اند، از فعالیت هایی مانند نظافت اجتناب می نمایند و نشانه هایی از استرس را بروز می دهند که در موش های معمولی دیده نمی گردد.

آن ها بعلاوه دریافتند که موش هایی که از بدو تولد فاقد حس لمس خوشایند بودند، نسبت به موش هایی که پاسخ لمسی خوشایندشان در بزرگسالی مسدود شده بود، پاسخ های استرسی شدیدتری داشتند و رفتار اجتناب اجتماعی بیشتری از خود نشان دادند.

چن می گوید: این یافته بر اهمیت لمس مادر در رشد بچه ها تاکید دارد.

حیوان های مادر دوست دارند توله های خود را لیس بزنند و موش های بالغ نیز به دلایل خوبی مانند یاری به پیوند عاطفی، خواب و کاهش استرس، مرتباً یکدیگر را نوازش می نمایند.

این در حالی است که موش های مهندسی شده و فاقد PROK2 از آن اجتناب می نمایند. آن ها حتی وقتی هم قفسی هایشان سعی می نمایند آن ها را نوازش نمایند، کنار می روند و موش های دیگر را نیز نوازش نمی نمایند. آن ها گوشه گیر و منزوی هستند.

به گفته چن، یکی از چالش های این مطالعه این بود که بفهمند چگونه موش ها به خود اجازه لمس کردن را می دهند و یاد می گیرند که لمس کردن را به عنوان یک حس لذت بخش تجربه نمایند یا نه.

وی گفت: اگر حیوانی شما را نشناسد، معمولاً از هر نوع تماسی دوری می نماید، زیرا می تواند آن را به عنوان یک تهدید تلقی کند.

وی اضافه کرد: وظیفه سخت ما طراحی آزمایش هایی بود که به عبور از اجتناب غریزی حیوانات از لمس یاری می کرد.

محققان برای جلب همکاری موش ها، آن ها را برای مدتی جدا از هم قفسی هایشان نگه داشتند و پس از آن، حیوانات بیشتر در معرض نوازش با یک برس نرم بودند، شبیه به حیوانات خانگی که نوازش و نظافت می شوند.

موش ها پس از چند روز نوازش شدن با برس نرم در محیطی با دو محفظه قرار گرفتند. در یک اتاق، حیوانات با برس نوازش می شدند و در اتاق دیگر، هیچ محرکی وجود نداشت. هنگامی که به موش ها اختیار برای انتخاب محفظه داده شد، به اتاقی رفتند که در آنجا با برس نوازش می شدند.

سپس تیم چن آغاز به کار برای شناسایی نوروپپتید هایی کردند که با برس زدن دلپذیر فعال می شدند. آن ها دریافتند که PROK2 در نورون های حسی و مدار عصبی نخاعی که گیرنده آن را بیان می نماید، سیگنال های لمس دلپذیر را به مغز منتقل می نماید.

آن ها در آزمایش های بعدی دریافتند که این نوروپپتید، در انتقال سیگنال های حسی دیگر مانند خارش نقشی ندارد.

چن که آزمایشگاهش اولین آزمایشگاهی بود که مدار یا مسیری مشابه و اختصاصی برای حس خارش را شناسایی کرد، می گوید که حس لمس دلپذیر به وسیله یک شبکه کاملاً متفاوت و اختصاصی به مغز منتقل می گردد.

وی اضافه کرد: همانطور که سلول ها و پپتید های خاص برای حس خارش داریم، اکنون نورون های خاصی برای لمس دلپذیر و بعلاوه یک نوروپپتید برای انتقال این سیگنال ها شناسایی نموده ایم.

این مطالعه در مجله Science منتشر شده است.